Trái phiếu và cổ phiếu được xem là hai loại chứng khoán phổ biến giúp chủ thể huy động vốn với mệnh giá nhất định. Để giúp bạn hiểu về loại chứng khoán này, bài viết dưới đây xin trình bày khái niệm trái phiếu, cổ phiếu, cách phân biệt trái phiếu và cổ phiếu.

1. Trái phiếu là gì? Cổ phiếu là gì?

Trước khi phân biệt trái phiếu và cổ phiếu, hãy cùng tìm hiểu khái niệm trái phiếu là gì, cổ phiếu là gì?

Khái niệm trái phiếu

Theo quy định tại Điều 6 Luật chứng khoán 2006: Trái phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn nợ của tổ chức phát hành

Trái phiếu được hiểu là loại loại chứng khoán quy định nghĩa vụ của người phát hành (người vay tiền) phải trả cho người nắm giữ chứng khoán (người cho vay) một khoản tiền xác định, thường là trong những khoảng thời gian cụ thể, và phải hoàn trả khoản cho vay ban đầu khi nó đáo hạn. Phát hành trái phiếu là đi vay vốn.

Khái niệm cổ phiếu

Theo quy định tại khoản 1 Điều 120 Luật doanh nghiệp 2014: Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó.

Theo quy định tại Điều 6 Luật chứng khoán 2006: Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.

Hiểu đơn giản, cổ phiếu là một tờ giấy chứng nhận quyền sở hữu một phần của công ty phát hành. Người nắm giữ cổ phiếu sẽ là một trong số những người sở hữu công ty, có liên hệ trực tiếp, nắm giữ càng nhiều sẽ càng có quyền quyết định nhiều. Những người sở hữu cổ phiếu người ta gọi đó là cổ đông.

Đầu tư trái phiếu và đầu tư cổ phiếu được xem là hai hình thức đầu tư mang tính rủi ro và để có lãi thì buộc các nhà đầu tư phải nghiên cứu, tìm hiểu kĩ các công ty doanh nghiệp trước khi quyết định mua trái phiếu hoặc cổ phiếu.  Đây đều là hình thức chứng khoán do các công ty phát hành ra để huy động vốn đầu tư, và cả 2 đều có một mệnh giá nhất định.

2.  Phân biệt trái phiếu và cổ phiếu

Để phân biệt trái phiếu và cổ phiếu, người ta dựa vào những tiêu chí dưới đây:

2.1 Khả năng tiếp cận nguồn vốn: Việc phát hành trái phiếu giúp doanh nghiệp chủ động linh hoạt hơn trong việc tiếp cận được những nguồn vốn lớn. Khi phát hành trái phiếu, doanh nghiệp có quyền chủ động đưa ra những điều kiện linh hoạt để phù hợp với điều kiện thị trường. Còn doanh nghiệp phát hành cổ phiếu không có được đặc tính này. Thế nhưng, tiền huy động được từ trái phiếu thường đến từ các nguồn đầu tư mang tính dài hạn nên không phải doanh nghiệp nào cũng có thể tiếp cận kênh huy động vốn này. Nên việc phát hành cổ phiếu thường được ưu tiên hơn.

2.2 Tính thanh khoản: Đối với trái phiếu hiện nay ở Việt Nam thì chưa có thị trường giao dịch thứ cấp(sàn giao dịch) nên tính thanh khoản của trái phiếu hạn chế hơn so với cổ phiếu đã niêm yết trên thị trường chứng khoán.

2.3 Khả năng làm pha loãng sở hữu khi có thêm nguồn vốn: Việc phát hành trái phiếu không làm tăng vốn cuả chủ sở hữu công ty, trừ trường hợp trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu. Phát hành cổ phiếu sẽ làm tăng số vốn của công ty.

2.4 Chi phí sử dụng vốn: Chi phí lãi từ trái phiếu phải trả cho trái chủ là chi phí trước thuế, được khấu trừ khi tính thuế. Ngược lại, cổ tức của cổ phiếu là phần trích từ lợi nhuận sau thuế. Đây là yếu tố cho thấy phát hành trái phiếu có chi phí vốn thấp hơn so với cổ phiếu.

2.5 Tính linh hoạt trong việc trả lãi cho nhà đầu tư: Khi huy động vốn bằng trái phiếu, doanh nghiệp phải trả lãi theo lãi suất theo thời hạn xác định trước. Trái lại, những người chủ sở hữu doanh nghiệp có thể  quyết định  thay đổi mức cổ tức phải trả,  dừng, trì hoãn hay không trả cổ tức.

2.6 Thời hạn sử dụng nguồn vốn: Nguồn vốn mà doanh nghiệp huy động được từ phát hành cổ phiếu là nguồn vốn chủ sở hữu thuộc về doanh nghiệp mãi mãi. Đối với trái phiếu, trừ trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu doanh nghiệp phải trả lại số tiền gốc khi trái phiếu đáo hạn, điều này có thể sẽ ảnh hưởng rất mạnh đến dòng tiền và  tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Trên đây là một số tiêu chí phân biệt trái phiếu và cổ phiếu. Bài viết hi vọng đã đem đến những tin tức chứng khoán hữu ích cho bạn đọc.